Te Whakarāpopoto o te Mahere ā-Tau 2025/2026

E mahia ana te mahi

E arotahi ana tā mātou Mahere ā-Tau 2025/2026, e marohitia nei, ki te kawe i ngā mahi o te tau tuarua o tā mātou Mahere ā-Pae Tawhiti (LTP) 2024-2034.

Ko tāna he neke whakamua tonu i te manawaroa ā-pūtea, ā-kiko hoki i whakaūngia ai ki tā mātou LTP i te wā hoki e whai ana kia whāomo ake te kaunihera e arotahi nei ki te whaihua o te moni e whakapaua ana hei painga mō ngā tāngata o Tāmaki Makaurau.

Ka whai wāhi hoki ki te tau 2025/2026 ko te whakamātāmua i te tuku haumitanga ki te tūnuku, ki te wai, ki te tuku kia pai ake tā ngā poari ā-rohe urupare ki ngā hiahia matua o ō rātou hapori.

Ka tutuki ēnei āhuatanga i tā mātou mahere ā-tau, e marohitia nei, mā te ara e whakaatu tonu nei i te māramatanga ki ngā māharahara ki te utu ā-noho, i te wā e tukuna ana ki ngā ratonga ki ngā hapori e matenui katoa ana.

Te utu āwhina mai i te manuhiri moe i te pō

I tā mātou Mahere ā-Pae Tawhiti 2024-2034, i kī mātou, ka tukuna tonuhia he pūtea ki ngā taiopenga ahurea pēnei i a Diwali, engari ki te kore tētahi utu āwhina mai i te manuhiri moe i te pō, ka $7 miriona te nama i te mahere pūtea e kore ai e whai moni hei utu i ngā taiopenga matua pēnei i te ASB Classic, i te Auckland Marathon, i te Auckland Writers Festival hoki. Ko te utu āwhina mai i te manuhiri moe i te pō, me whai ture i te kāwanatanga o te motu. I a mātou e whiriwhiri kōrero ana e pā ana ki tēnei mahere ā-tau, e mahi tahi ana hoki mātou me te kāwanatanga o te motu i tēnei kaupapa. Kāore anō kia āta takoto i a rātou he kupu whakapūmau i te whakaae, i te kupu whakaū rānei ki te whakatinanatanga o tēnei ture. I a mātou e kōkiri ana i tēnei kaupapa, e tono ana mātou i ō whakaaro ki te whakaurunga mai o te utu āwhina mai i te manuhiri moe i te pō e utua nei e te manuhiri ka poto noa iho nei te noho ki tētahi whare noho ā-arumoni hei utu i ngā taiopenga matua, i te whakahaeretanga o ngā taunga ā-tūruhi me ngā ara whakatairanga.

Te whakatinana i tō mātou matawhānui

E tārai ana mātou i tētahi Tāmaki Makaurau e ātaahua ana, e momoho ana, e haumaru ana hoki ki ngā tāngata katoa o Tāmaki Makaurau.

Ko tā mātou mahere ā-tau, e marohitia nei, kei te tautoko i tēnei matawhānui mā:

  • te whakahaere i ētahi hōtaka matua puta noa i ngā wāhi tuku haumitanga e whitu: te tūnuku, te wai, te taiao hanganga, te taiao māori, te hapori, te whakawhanaketanga ā-ōhanga, ā-ahurea hoki, me tētahi kaunihera ā-rohe e pai nei te whakahaerehia
  • te whakapau i te $4 piriona ki te pūrawa i te tau pūtea o te 2025/2026; te tuku haumitanga ki ngā rawa pēnei i ngā rori, i ngā paipa, i te hanganga tūnuku e tukuna ai he ratonga atu anō ki ngā tāngata o Tāmaki Makaurau, te tārai hoki i tētahi rohe e manawaroa ake ana
  • te whakauru i ngā pūtea e tōkeke ake ana ki ngā poari ā-rohe. Mā te pēnei e kaha ake ai tā ngā poari ā-rohe urupare ki ngā hiahia matua o ō rātou hapori. Ka tīmata te mahere ā-tau ki te aro ki ngā pūtea e hikuwaru ana i waenga i ngā poari ā-rohe e 21 kua hua mai i te whakatūnga ake o Te Kaunihera o Tāmaki Makaurau i te tau 2010.
  • te whakatau kia 5.8 ōrau te whakapikitanga ake o ngā reiti whānui ki te uara toharite o ngā papanoho i te tau 2025/2026, otirā, kia $223 i te tau (e $4.29 i te wiki). E hāngai ana tēnei ki tā mātou i kōrero ai i te LTP

E akiaki ana mātou kia pānuitia e koe ētahi atu anō kōrero o roto i tā mātou tuhinga whiriwhiri kōrero i mua i tō whakahoki kōrero mai. Tukuna mai ō whakaaro mō te mahere ā-tau e marohitia nei e mātou mā tēnei whiriwhiringa kōrero.

E akiaki ana mātou kia pānuitia e koe ētahi atu anō kōrero o roto i tā mātou tuhinga whiriwhiri kōrero i mua i tō whakahoki kōrero mai. Tukuna mai ō whakaaro mō te mahere ā-tau e marohitia nei e mātou mā tēnei whiriwhiringa kōrero.

Ngā ara e tukuna ai ō kōrero

E tukuna ai ō kōrero ki ēnei take, ki te aha rānei i te mahere pūtea e whakahirahira ana ki a koe, ka āhei tō:

Me tae mai ngā whakahokinga kōrero i mua i a Paraire, te 28 o Māehe.

Ko ngā whakatau whakamutunga ka oti i a Hune 2025, ā, ka wātea mai te mahere pūtea ki Annual Plan 2025/2026 (annual budget).